Karın duvarı fıtıkları, karın duvarının zayıf noktalarından peritonla birlikte karın içi organların karnın dışına (cilt altına) geçmesidir. Karın içi organ kas ve fasya tabakaları arasından cilt altına geçerken üzerindeki periton da eşlik eder. Fıtıklaşan organı saran peritona “fıtık kesesi” denir.
İçindekiler
En çok fıtıklaşan yani fıtık kesesi içinde en çok bulunan organlar omentum ve ince barsaklardır. Karın duvarının en zayıf bölgeleri kasık (inguinal) ve göbek (umblikus) bölgesidir. Bu nedenle insanlarda en çok kasık ve göbek fıtıkları görülür.
Kasık Fıtıkları Nelerdir?
Kasık fıtıkları indirekt, direkt ve femoral fıtık olmak üzere 3 tipe ayrılır. Tüm fıtıkların %75-80’nini bu fıtıklar oluşturur. Daha sonra göbek fıtığı gelir. Ameliyat olan kişilerde kesi yeri (insizyonel) fıtıkları da sık olarak görülebilmektedir.
Kasık fıtıkları erkeklerde kadınlara göre daha sık görülür. Erkeklerde kasık kanalı, spermatik kord ve testislere giden kan damarları için bir geçiş yoludur, aynı zamanda doğum öncesi testislerin skrotuma inmek için kullandığı yoldur. Bu kanal doğumdan önce veya sonra kapansa da zayıf bir bölgedir, bazen de açık kalabilir.
Fıtıkların Nedenleri Nelerdir?
Karın basıncını artırarak kasık bölgesinin zorlanmasına sebep olan ağır kaldırma gibi zorlayıcı fiziksel aktiviteler, kabızlık, kronik öksürük, fazla kilolar, prostat büyümesi ve gebelik gibi nedenler bu zayıf bölgeden fıtıklaşmaya neden olabilir.
Fıtık her yaşta görülebilirse de görülme sıklığı yaşla birlikte artar. Bunun nedeni yaşla birlikte dokuların zayıflaması ve tekrarlayan gerilimlerin zamanla dokularda neden olduğu travmadır.
Fıtıkların Belirtileri Nelerdir?
Karın duvarı fıtıklarının en sık neden olduğu belirti fıtıklaşmanın olduğu bölgede geriye itilebilen veya yatarken kaybolabilen, gözle görülür bir yumru veya şişkinlik oluşmasıdır. Gülmek, ağlamak, öksürmek gibi karın içi basıncı arttıran durumlarda, içeri itilen şişliğin yeniden ortaya çıkması çok tipiktir. Günün ilerleyen saatlerinde özellikle de uzun süre ayakta kalınca künt bir ağrı veya rahatsızlık hissi oluşabilir. Başta ağrı klinik belirtilerin belirginleşmesi komplikasyonlar geliştiğinde olur. Fıtığın geri itilememesi (sıkışması) ciddi ağrıya neden olan akut bir durumdur. Doktora başvurmayı gerektirir ve bazen acil ameliyat da gerekebilir.
Sıkışan fıtıklarda bağırsak pasajının engellenmesi bulantı, kusma, gaz-gayta çıkaramama (ileus) şeklinde belirti veren bağırsak tıkanıklığına da neden olabilir. Bu sorunların uzun sürmesi ve hemen tedavi edilmemesi durumunda bağırsağın beslenmesi bozularak bağırsakta gangren gelişmesi söz konusu olabilir. Bu durumda ağrı çok şiddetlenir ve hastanın genel durumu hızla bozulur, acilen cerrahi müdahale gerekir.
Yeni oluşan Karın duvarı fıtıkları, ileri yaşlarda gelişen fıtıklarda, femoral fıtıklarda ve eşlik eden dahili hastalık varlığında komplikasyon gelişme riski daha fazladır.
Karın Duvarı Fıtıklarının Tedavisi Nasıl Yapılır?
Karın duvarı fıtıklarının tek tedavisi cerrahidir. Cerrahi dışı tedavi yöntemi yoktur. Fıtık onarımı açık veya kapalı (laparoskopik) yöntemle yapılabilir. Hangi yöntemin tercih edileceğine, hastanın özelliklerine göre cerrah ve hasta birlikte karar verir. Kapalı ameliyatlarda mutlaka, açık ameliyatlarda çoğu zaman yama kullanılmaktadır. En uygun yamanın en uygun şekilde yerleştirilmesi hasta sağlığı ve ameliyatın başarısı açısından çok önemlidir.
Karın duvarı fıtıklarının cerrahi tedavisinden sonra fıtığın tekrarlama (nüks) riski vardır. Bu risk ilk aylarda biraz daha yüksektir, genellikle de ilk 2 yıl içinde olmaktadır. Fıtığın tekrarlaması teknik nedenlerden kaynaklanabileceği gibi doğal doku zayıflığı ve yara iyileşmesinin değişik nedenlere bağlı olarak bozulması sonucu da olabilir. Sigara, diyabet, kronik akciğer hastalığı, yaşa bağlı prostat büyümesi, bağışıklığın baskılayıcı ilaç tedavisi ve obezite fıtık nüksü için önemli risk faktörleridir.
Kesi Fıtığı hakkında bilgi almak için tıklayınız.
Kaynakça:
Bendavid, R., Abrahamson, J., Arregui, M. E., Flament, J. B., & Phillips, E. H. (Eds.). (2001). Abdominal wall hernias: principles and management (pp. 133-137). New York: Springer
Karında fıtık nerelerde olur?
Karın bölgesinde oluşan fıtıklar; ameliyat kesi fıtığı, göbek fıtığı, kasık fıtığı olarak incelenmektedir.
Karın duvarı fıtığı kendiliğinden geçer mi?
Karın duvarı fıtığı kendiliğinden iyileşmemekte ve tedavi edilmediğinde büyüme riski yüksek olmaktadır.
Karın fıtık ağrısı nereye vurur?
Karın fıtıklarının ağrısı karın bölgesinde hissedilmektedir.
Karın duvarı fıtığı hangi bölüm bakar?
Karın duvarı fıtığı Genel Cerrahi Uzmanlarının ilgi alanına girmektedir.
Karın duvarı fıtığı tehlikeli mi?
Fıtık, karın duvarının bazı noktasında sıkıştığı zaman boğulma olarak adlandırılan duruma yol açabilmektedir. Fıtıklaşan bağırsak boğulursa, hayati risk teşkil edebilmektedir.
